Για όσους τον έχουν δει από κοντά έστω και μια φορά, αλλά και για όσους τον ξέρουν από τη διαδρομή του στα ελληνικά γήπεδα, νομίζω ότι ο Σάββας Κωφίδης θα ήταν ένας από τους ελάχιστους που δύσκολα θα μπορούσε
να βρεθεί άνθρωπος να τον αντιπαθεί. Και πώς να γίνει αλλιώς άλλωστε, αφού ο γεννημένος στις 5 Φεβρουαρίου 1961 στο Αλμάτι του σημερινού Καζακστάν, το οποίο ανήκε τότε στη Σοβιετική Ένωση παλαίμαχος μέσος, είναι μία από τις ευγενέστερες φυσιογνωμίες σε ολόκληρη την ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ένας άνθρωπος που η φιλοσοφία της ζωής του επισκιάζει τα όσα πέτυχε στους αγωνιστικούς χώρους, τόσο ως παίκτης, όσο και ως προπονητής. Και δεν ήταν λίγα αυτά που πέτυχε.
Ξεκίνησε την καριέρα του από τον Ηρακλή, την ομάδα με την οποία συνδέθηκε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη, αγωνιζόμενος για πρώτη φορά με τον «Γηραιό» το 1981, χρονιά που η ομάδα αγωνίζονταν στη Β’ Εθνική, λόγω μιας υπόθεσης δωροδοκίας αντιπάλου παίκτη από τη διοίκηση του Ηρακλή, υπόθεση για την οποία η ομάδα της Θεσσαλονίκης τελικά δικαιώθηκε αργότερα στα δικαστήρια.
Η πρώτη του θητεία στους «Κυανόλευκους» διήρκεσε ως το 1988, με τον Κωφίδη να γράφει πάνω από 200 συμμετοχές στο πρωτάθλημα, σε μία περίοδο που έλαμπε και το άστρο του μεγάλου Βασίλη Χατζηπαναγή. Ο Σάββας Κωφίδης αποτελούσε από τότε την ήρεμη δύναμη στο κέντρο, ενώ διακρίνονταν και για το χειρισμό μπάλας που διέθετε. Κατά την πρώτη παρουσία του στον Ηρακλή, ο Κωφίδης αποτέλεσε μέρος της ομάδας που κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο το 1985, ενώ αγωνίστηκε και στον ατυχή για την ομάδα του τελικό κυπέλλου απέναντι στον ΟΦΗ το 1987.
Στη συνέχεια, μεταγράφηκε στον Ολυμπιακό, όπου αγωνίστηκε δίπλα στον μεγάλο Ούγγρο μπαλαδόρο Λάγιος Ντέταρι, όντας κομμάτι της ομάδας που προσπάθησε να φτιάξει ο Κοσκωτάς για να κυριαρχήσει στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Όπως είναι γνωστό, αυτό δεν τελείωσε πολύ καλά, με τους Πειραιώτες πάντως να κερδίζουν δύο κύπελλα (1990, 1992) με τον Κωφίδη στη σύνθεσή τους, κατά τη διάρκεια της τετραετούς του παρουσίας εκεί.
Φεύγοντας το 1992 από τον Ολυμπιακό, επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, όπου αγωνίστηκε για 5 σεζόν στον Άρη, γράφοντας 126 συμμετοχές στο πρωτάθλημα, σκοράροντας εννέα φορές. Αποχώρησε το 1997, για να ενταχθεί εκ νέου στην πρώτη ομάδα της καριέρας του, τον Ηρακλή.
Αγωνίζεται από τον Ιανουάριο του 1997 ως το 1999 στον Ηρακλή και κλείνει την καριέρα του ως ποδοσφαιριστής, γράφοντας ακόμη 69 παιχνίδια στο πρωτάθλημα με τους «Κυανόλευκους». Μια γεμάτη καριέρα η οποία βέβαια τον οδήγησε και στο να αποτελέσει και βασικό στέλεχος της εθνικής ομάδας των ανδρών για σειρά ετών.
Η πρώτη του συμμετοχή με την εθνική καταγράφηκε το 1982 και αγωνίστηκε συνολικά για 12 ολόκληρα χρόνια, γράφοντας συνολικά 67 συμμετοχές με τη Γαλανόλευκη. Αποτέλεσε βασικό κομμάτι της πορείας προς τα γήπεδα της Αμερικής το 1994, την πρώτη φορά που η ελληνική ομάδα προκρίθηκε σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αγωνίστηκε και στα τρία παιχνίδια της τελικής φάσης, ενώ εκείνη η χρονιά ήταν και η τελευταία που αγωνίστηκε με τη φανέλα της εθνικής.
Μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής του καριέρας, όπως ήταν αναμενόμενο, ο Σάββας Κωφίδης έμεινε στο χώρο του ποδοσφαίρου, έχοντας καθίσει ως πρώτος προπονητής στον πάγκο του Ηρακλή για 2 θητείες (2005 – 2007 και 2009 – 2010) , στον πάγκο της Ξάνθης το 2007, όπου διαδέχτηκε τον τεράστιο Sir Takis Lemonis, ενώ έκανε κι ένα σύντομο πέρασμα ως προπονητής της Αναγέννησης Γιαννιτσών την περίοδο 2012 – 2013. Σε όλη του την πορεία, ο Σάββας Κωφίδης έγινε γνωστός για την αγάπη που του δείχνουν οι παίκτες, στους οποίους λέγεται ότι βάζει Dimmu Borgir κι άλλα Μέταλ συγκροτήματα πριν τους αγώνες για να τους βοηθά στη συγκέντρωση.
Αλήθεια ή ψέμα αυτό το τελευταίο με τη Μέταλ, δε μπορούμε να το πούμε με σιγουριά, παρά μόνον αν ήμασταν τότε μέσα στα αποδυτήρια. Σε κάθε περίπτωση όμως, εκείνος ο Ηρακλής της πρώτης θητείας του Κωφίδη ήταν μάλλον ότι καλύτερο έχουμε δει οι κάτω των τριάντα από τον ποδοσφαιρικό Ηρακλή. Η ασύλληπτη μπροστινή τετράδα με Ερέρα, Επαλέ, νεαρό Παναγιώτη Λαγό και Γ.Χ. Γεωργιάδη ήταν πραγματικά όαση, με τον Ηρακλή να κερδίζει σχεδόν τους πάντες στο Καυταντζόγλειο την πρώτη χρονιά του Κωφίδη, αποδίδοντας και εξαιρετικό ποδόσφαιρο.
Τον Ιούλιο του 2019, ο Σάββας Κωφίδης έγινε ο συντονιστής των ακαδημιών του ΟΦΗ, ενώ από το 2023 είναι προπονητής ακαδημιών στον Πανσερραϊκό, φιλοδοξώντας να προετοιμάσει την επόμενη γενιά ποδοσφαιριστών που θα κληθούν να γίνουν καλοί ποδοσφαιριστές, αλλά ακόμη περισσότερο, καλύτεροι άνθρωποι.
Η κοσμοθεωρία του Σάββα Κωφίδη είναι διαφορετική σε σχέση με την πλειοψηφία των ποδοσφαιριστών εκεί έξω. Πάντα έβαζε το συλλογικό συμφέρον πάνω από το ατομικό και το έχει δηλώσει αυτό σε διάφορες συνεντεύξεις του:
“Οι κανόνες και οι αρχές είναι μεν αναγκαίες, αλλά είναι μέσα μας. Εμένα με διέπει η αρχή του ότι δεν μπορώ να τρώω και να πίνω και να είμαι άνετος και ο άλλος δίπλα να πεθαίνει. Όλα τ’ άλλα βρίσκονται. Είναι φυσικό για μένα, χωρίς να το γράφει κανένας νόμος ότι δεν θα πρέπει να κάνω κακό σ’ έναν συνάνθρωπό μου. Χρειάζεται κάποιος να μου το επιβάλλει; Ήδη οι ορατές συνέπειες του ότι θα έχω πληγώσει έναν άνθρωπο θα είναι μεγαλύτερες μέσα μου”.
“Υπάρχουν οι αρχές που διέπουν τη φύση. Αυτές τις ακολουθούμε. Είναι γνωστοί αυτοί οι κανόνες μέσα μας. Δεν χρειάζεται να πούμε πως αν σκοτώσεις, είσαι απολίτιστος. Οι νόμοι που καθορίζονται αποκλειστικά και μόνο για να σε συμμορφώσουν και να σου πουν ‘μη’ δεν έχουν νόημα. Και μάλιστα μετά να μην τηρούνται. Δικαιοσύνη δεν υφίσταται στη σύγχρονη εποχή“.
Η ιδεατή εκδοχή του θα ήταν “να ζήσουμε σ’ ένα διαφορετικό σύστημα από το υπάρχον. Οπωσδήποτε είναι έτοιμος ο κόσμος. Οι πολίτες είναι ποτισμένοι από το καπιταλιστικό σύστημα. Κατ’ αρχήν τα συστήματα αυτά μειώνουν την ατομικότητα και την ελευθερία του ατόμου, έχοντας αποκλειστικό σκοπό το κέρδος, το υλικό. Έχουν ως στόχο οι λίγοι στον κόσμο, ένα 5% να πω άντε 6% ή 7%, ν’ αποκτήσουν όλον τον πλούτο της γης και να τον μοιραστούν μεταξύ τους – οι υπόλοιποι να μην υπάρχουν”.
“Η κτητικότητα και η ιδέα της ιδιοκτησίας θα πρέπει να καταργηθεί από μέσα μας. Αν καταφέρουμε ν’ αποβάλουμε εσωτερικά ότι αυτό είναι δικό μου και να ενισχύσουμε τις έννοιες της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας αυτόματα θα δούμε ότι μπορούμε να ζήσουμε αδελφικά. Δεν το έχουμε ανάγκη όλο το άλλο. Ο πλανήτης μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερους απ’ όσους υπάρχουν τώρα. Μπορεί να ταΐσει περισσότερους απ’ όσους υπάρχουν τώρα. Αποδεδειγμένο αυτό. Ο άνθρωπος είναι έτοιμος, άσχετα από το αν είναι ποτισμένος”.
“Ουδείς ήρθε στη γη και του είπαν αυτό είναι δικό σου, υπήρχε εδώ και η φύση σου είπε ‘μείνε εδώ’. Δεν χρειάζεται να έχεις δύο εκατομμύρια στρέμματα για να ζήσεις. Η γη φτάνει για όλους. Μόνο έτσι μπορούμε ν’ αποδεχθούμε και να διαβάσουμε μέσα από την αλήθεια. Μετά σκέφτεσαι. Δεν θα μου πουν τα βιβλία τι να κάνω ή να μην κάνω. Ιδέες μου δίνουν για να πλάσω εγώ τις δικές μου. Δεν τηρούνται οι κανόνες και η δικαιοσύνη δεν υφίσταται. Άρα τι σημασία έχει που έχουν γραφεί; Στην ουσία δεν υπάρχει λόγος. Θα σε αποβάλλει η ίδια η κοινωνία, αν πράξεις το άδικο. Δεν θα σου το επιτρέψει από μόνη της“.
Ανεξαιρέτως αν συμφωνείτε ή όχι με τις παραπάνω δηλώσεις, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι ο Σάββας Κωφίδης δεν είναι μια τυπική περίπτωση ποδοσφαιριστή και μακάρι να είχαμε και άλλους που θα τόλμαγαν να εκφέρουν την άποψή τους για τα κοινωνικά δρώμενα.